Van straat naar strategie

Een kwalitatief onderzoek naar de integrale aanpak jeugdoverlast en criminaliteit van drie jeugd-hotspots in Rotterdam

Als onderdeel van de master Sociologie aan de Universiteit Utrecht, moeten studenten een beleidsrelevant onderzoek verrichten met betrekking tot een maatschappelijk probleem in het sociaal domein. Door mijn achtergrond als maatschappelijk werker en mijn afstudeerrichting ‘criminaliteit en veiligheid’ greep ik de kans om bij Futuro een afstudeeronderzoek te verrichten naar een onderwerp dat mijn interesse heeft, namelijk de aanpak jeugdoverlast en criminaliteit. Futuro is een uitvoeringsorganisatie van B&A gespecialiseerd in jeugd en veiligheid.

Integrale aanpak jeugdoverlast en criminaliteit

Rotterdam heeft te maken met jongeren die zich in groepsverband ophouden. Deze groepen zorgen soms voor hinderlijk, overlastgevend of zelfs crimineel gedrag. Problematische jeugdgroepen vragen om een specifieke inzet gericht op preventie, interventie en repressie. Deze inzet wordt afgestemd onder regie van de gemeente met voorzieningen als het jongerenwerk, en indien nodig met politie en justitie.

Afname jeugd-hotspots
Met het programma Jeugdoverlast en Jeugdcriminaliteit 2015-2018 ‘stok achter de deur’ wil de gemeente Rotterdam dat de wijkveiligheid en de veiligheidsbeleving onder de bewoners van Rotterdam stijgt. Per wijk, waar zich een problematische jeugdgroep ophoudt, wordt een aanpak op maat ingezet. Het doel van het programma is een afname van vijftien naar tien jeugd-hotspots voor het eind van 2018. Een jeugd-hotspot is een door de gemeente geprioriteerd gebied waarin zich veel jeugdproblematiek voordoet op gebieden als overlast en criminaliteit. Ik wil met mijn onderzoek een bijdrage aan dit doel leveren en richt mij op drie jeugd-hotspots in de gemeente Rotterdam. Doel van mijn onderzoek is het in kaart brengen van verbeterpunten binnen de integrale aanpak van jeugdoverlast en criminaliteit in de wijken waar deze hotspots zich bevinden.

Ik maak in mijn kwalitatieve onderzoek gebruik van de opvattingen van negentien professionals op gebieden als risicofactoren, interventies, zorg- en hulptrajecten en de integrale aanpak zelf. Deze professionals zijn allen betrokken bij de integrale groepsaanpak op uitvoerend niveau in de wijken. De opvattingen van de professionals bieden inzicht in de problematiek die speelt onder deze jongeren en in hoeverre het beleid met betrekking tot het terugdringen van overlast en jeugdcriminaliteit in deze drie wijken hierop aansluit.

Beschrijving achtergrond jongeren

Uit mijn onderzoek komt naar voren dat de jongeren uit de integrale groepsaanpak doorgaans te maken hebben met multiproblematiek. Risicofactoren doen zich voor op allerlei gebieden zoals bijvoorbeeld op individueel gebied, werk en scholing, het sociale netwerk en de leefomgeving van de jongeren. Het effect van deze risicofactoren zoals impulsief gedrag of financiële problemen wordt veelal versterkt wanneer de factoren als oneerlijk worden ervaren, omvangrijk zijn of wanneer er sprake is van een beperkte sociale controle. Dit verhoogt de kans op het vertonen van crimineel gedrag. Verschillende wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat de kans dat iemand crimineel gedrag gaat vertonen kan worden voorkomen of worden verminderd door inzet van bepaalde interventies en zorg- en hulptrajecten.

Conclusie

Uit mijn onderzoek volgt de conclusie dat het beleid goed aansluit op de problematiek die zich voordoet onder de jongeren uit de integrale groepsaanpak op het gebied van interventies en zorg- en hulptrajecten. In de uitvoering van het beleid doen zich echter wel problemen voor. De professionals geven aan behoefte te hebben aan duidelijke consequenties voor de jongeren wanneer zij hulpverlening weigeren en het overlastgevende en criminele gedrag zich voortzet. Mijn aanbevelingen, en mogelijke verbeterpunten met betrekking tot de integrale groepsaanpak, richten zich vooral op maatregelen die de samenwerking van de integrale partners vergroot en de afstemming onderling verbetert waardoor zij efficiënter kunnen werken en duidelijke grenzen kunnen stellen aan de jongeren uit de integrale groepsaanpak.

Van stagiaire naar werknemer

Na het succesvol afronden van mijn afstudeeronderzoek naar de integrale aanpak overlast en criminaliteit van drie wijken in Rotterdam, is mij de kans geboden om nog meer ervaring op te doen en mijzelf te ontwikkelen op het gebied van beleid en advies. Sinds 1 september 2017 ben ik als junior adviseur gestart bij B&A.