Advisering Strategisch huisvestingsbeleid Brandweer Brabant-Noord

Begin april 2013 heeft de Veiligheidsregio Brabant-Noord aan B&A opdracht gegeven om een strategisch huisvestingsplan te ontwikkelen. Centraal in dit plan stond de vraag of het zinvol was dat gemeenten hun brandweerkazernes overdragen aan de Brandweer. Deze vraag is vanuit verschillende perspectieven benaderd, fiscaal maar ook functioneel en strategisch.

Van oudsher werd de brandweerfunctie in Nederland uitgevoerd door gemeenten en zijn brandweerkazernes daarom in de regel gemeentelijk eigendom. In 2011 is Brandweer Brabant Noord geregionaliseerd en is de eigendomsverhouding niet meer zo vanzelfsprekend. De vraag doet zich voor of kazernes niet, evenals eerder is gebeurd met betrekking tot personeel en materieel, moeten worden overgedragen aan de Veiligheidsregio. Huisvesting is immers een integraal onderdeel en verlengstuk van de wijze waarop de brandweer opereert.

De directe aanleiding voor het onderzoek vormde een wetswijziging per 1 januari 2014. Na invoering van de Wet veiligheidsregio’s bestaat geen recht meer op BTW compensatie voor gemeenten voor onder meer uitgaven die gerelateerd zijn aan de taakuitvoering door de brandweer. In een aantal gevallen zullen gemeenten met terugwerkende kracht alsnog reeds gecompenseerde BTW moeten terugbetalen.

De opdracht is uitgevoerd in drie fasen.

• In de eerste fase is gesproken met gemeentelijke bestuurders en ambtenaren over hun visie op de brandweertaak en de rol die het gemeentelijk vastgoed daarin heeft.
• Vervolgens is, in samenwerking met de regionale brandweer, een functionele en financiële inventarisatie gemaakt van de 40 uitrukposten.
• In de laatste fase hebben wij een aantal plenaire discussiesessies georganiseerd met vertegenwoordigers van alle 20 gemeenten ten einde consensus te bereiken over de gewenste koers.

De resultaten en aanbevelingen zijn overgenomen door het Algemeen Bestuur van de veiligheidsregio. Gemeenten waarvoor de fiscale problematiek van toepassing was, hebben hun kazernes budget-neutraal overgedragen aan de Veiligheidsregio. Voor de langere termijn is afgesproken dat alle kazernes worden overgedragen zodat de organisatie van veiligheid zo efficiënt en effectief mogelijk kan worden gerealiseerd. Voordat dit gebeurt, dienen de gemeenten maatregelen te treffen rond achterstallig onderhoud, renovatie en (vervangende)nieuwbouw.

De veiligheidsregio was zeer tevreden met het proces en de resultaten van het onderzoek en beoordeelde het werk van B&A met een ruime ‘8’.